ابن وحشیه:ابوبکر احمدبن علی مختار(متولد:قُسین، نزدیک جَنبَلا، عراق حدود 246/876؛ وفات: بغداد، حدود 324/935).کشاورزی، کیمیا، احکام، نجوم، عرفان، پزشکی، زهرشناسی، جادوگری.
از زندگی ابن وحشیه چندان چیزی نمی دانیم جز اینکه نسبش به نَبَطیان یعنی ساکنان قدیم عراق  رسیدهاست. وی در زبان نبطی که از گروه ارام غربی است، ماهر بوده و به فرهنگ و اندیشه انها می بالیده است. از انجا که اینان در کشاورزی و تجارت و فنون و علوم عملی به موفقیت هایی دست یافته بوده اند ابن وحشیه قائل است که قرنها از احتشام و اعتبار برخوردار بوده اند.وی در بغداد به احکام نجوم اشتغال داشت و بغداد دران عصر یک شهر جهانی بود که هم مرکز علم و هنر بود و هم مرکز فعالیتهای تجاری و اقتصادی . وی برای فال بینی وا ینده گویی و معالجه بیماران از طلسم و تعویذ و افسون استفاده می کرد و چندین کتاب در این زمینه نوشته است.ابن وحشیه معاصر رازی بود و مانند او فن کیمیاگری در پیش گرفته بود. البته این دو هیچ یادی از یکدیگر در اثار خود نکرده اند. این مسئله ناشی از ان است که رازی از رده دیگری بود و پزشک وکیمیادان و فیلسوف مبرزی بود. چنانکه از اثار ابن وحشیه بر می اید، نوشته های او در کیمیا سرشار از سحر و جادو و کنایات واشارات مرموز وطلسمات است؛ حال آنکه کتابهای رازی نظیر سرالاسرار و الاسرار عینی و تهی از جادو و جنبل است. این پرداختن به شعبده و جن گیری و شیادی و همچنین اغراق او در حق کارهای نیاکانش و القاب و عناوینی که به نام خود می افزوده است( ابن غلاطیه و ابن برطانیه و نظایر ان) و تحقیری که نسبت به سایر تمدنها، حتی تمدن اسلامی داشته ،از ارج و اعتبار او می کاهد. ابن ندیم ترجمه احوال و اثار او را در بخشی می اورد که مختص به جادوگران و"بدروشان" است.مشهورترین کتاب ابن وحشیه الفلاحه النبطیه در باب کشاورزی  و دیگر السمومو التریاقات درباره زهرها و پادزهرهاست، الفلاحه در سال 292/904به پایان رسیده ولی تا سال 318/930که شاگرد و همکار ابن وحشسه احمدبن حسین بن علی بن احمد بن محمدبن عبدالملک زَیات (وفات حدود368/978) به استنساخ و انتشار ان پرداخت،مجهور مانده بوده است. ابن وحشیه مدعی است که هر دو این اثار از متون قدیم ارامی ترجمه شده است، و ظاهراً مولف اصلی، با اثار قدیمیتری که در این باره به سانسکریت و یونانی و فارسی نوشته شده اشنایی داشته است. این دو کتاب ارای مهمی راجع به فلاحت وزهرشناسی دارد و در قرون وسطی اسلامی بر سایر اثاری که در این زمینه نوشته شده، تاثیر نهاده است اشاره توماس اکویناس به اثار ابن وحشیه حاکی از این است که یک یا چند اثر او در اواخر قرن دوازدهم یا اوایل قرن سیزدهم میلادی به لاتین ترجمه شده و بدینسان در غرب نیز نفوذ پیدا کرده است.

منبع : برگرفته از کتاب زندگینامه دانشمندان اسلامی
ترجمه : احمد آرام , فاضل لاریجانی احمد بی رشکبهاءالدین خرم شاهی ,کامران فانی ,فاضل لاریجانی,احمد بی رشک
======================================
فرستاده شده توسط: خانم الهام حسن آبادی